Patron szkoły
Księżna Aleksandra Ogińska
Aleksandra z Czartoryskich Ogińska urodziła się 19 marca 1730 roku w Warszawie przynosząc sobie pierwsze oficjalne imię, którego właściwie nie używała. Zawsze podpisywała się imieniem Aleksandra i obchodziła imieniny 3 maja.
Pochodziła z jednego z najświetniejszych rodów ówczesnej Rzeczypospolitej. Była córką księcia Michała Fryderyka Czartoryskiego (1696 – 1775) podkanclerza a później kanclerza wielkiego litewskiego i Eleonory Moniki z Waldsteinów.
Dzieciństwo spędziła w domu rodzinnym w Przybysławicach, Wołczynie i w warszawskim pałacu. Często przebywała też u swoich dziadków w Siedlcach, które były własnością Czartoryskich od 1668 roku.
Mając 18 lat wyszła za mąż za Michała Antoniego Sapiehę, wojewodę podlaskiego, który poza polityką interesował się literaturą i muzyką. Przełożył na język polski „Tragedię Zairy” Woltera oraz kilka innych utworów. Sam również pisywał i prawdopodobnie publikował wiersze. Małżeństwo z wojewodą (później podkanclerzym) okazało się szczęśliwe, jednak nie trwało zbyt długo. 11 października 1760 roku (po dwunastu latach małżeństwa) Aleksandra została wdową.
Kilka miesięcy później wyszła za mąż za Michała Kazimierza Ogińskiego, pisarza polnego litewskiego. Aleksandra i Michał Ogińscy osiedlili się w Słonimiu, który odziedziczyła po pierwszym mężu. Księżna zajęła się tam zarządzaniem majątku i renowacją pałacu.
6 września 1764 roku w wyniku wolnej elekcji na tron polski wstąpił Stanisław Poniatowski, cioteczny brat księżnej Aleksandry. Choć wcześniej myślała o koronie dla swego męża, z całą energią włączyła się do zjednywania zwolenników dla nowego władcy na Litwie. Król docenił jej wysiłki i już w grudniu mąż księżnej otrzymał urząd wojewody wileńskiego, a w 1768 roku uzyskał godność hetmana wielkiego litewskiego. W tym samym roku w lutym w Barze na Podolu zawiązany został związek zbrojny pod nazwą konfederacji barskiej. Wówczas poglądy polityczne Ogińskich podzieliły się. Mąż księżnej popierał konfederatów występujących przeciw reformatorskim pomysłom króla i przeciw Rosji, ona sama zaś nadal była wierna królowi i jego polityce. Jej pałac w Warszawie często był miejscem nie tylko spotkań towarzyskich z udziałem króla, ale i miejscem różnych poufnych rozmów politycznych. Za udział w konfederacji książę zapłacił konfiskatą swych dóbr na Litwie i na kilka lat musiał wyjechać z Polski. Mimo to księżna potrafiła utrzymać we własnych rękach znaczną część majątku. Po powrocie męża w 1774 roku Ogińscy zamieszkali w Słonimiu, jednak separacja małżonków była nieunikniona. Momentem, który umożliwił księżnej usamodzielnienie się, była śmierć ojca w 1775 roku. Małżonkowie rozstali się w przyjaźni i wzajemnym szacunku. Aleksandra przeniosła się do swej dziedzicznej posiadłości w Siedlcach i zajęła się rozbudową miasta, które w okresie jej rządów przeżywało najlepszy okres w swej dotychczasowej historii.
Rezydencją księżnej stał się pałac zbudowany przez Kazimierza Czartoryskiego na początku XVIII wieku. Na jej życzenie został on gruntownie przekształcony i rozbudowany. Pomysł urządzenia piętra tej budowli jest prawdopodobnie autorstwa samego króla – Stanisława Augusta Poniatowskiego. Księżna ukończyła też budowle rozpoczęte jeszcze za życia ojca – dzwonnicę i plebanię oraz wykończenie wnętrza kościoła parafialnego. Jednocześnie rozbudowała miejski ratusz, dostawiając dwa skrzydła poprzeczne, które przeznaczono na sklepy.
W 1784 roku na ratuszu zainstalowano piorunochron.
Było to ogromne wydarzenie dla miasta, gdyż wcześniej piorunochron zainstalowano tylko na Zamku Królewskim w Warszawie. W 1783 roku, spodziewając się wizyty króla, nakazała wytyczyć i urządzić nową ulicę wiodącą z pałacu do kościoła parafialnego – ulicę tę nazwano Pałacową (obecnie T. Kościuszki). Na rogu tej ulicy nieopodal pałacu księżna wybudowała okazałą oficynę pałacową w stylu klasycystycznym (obecnie mieści się tam Archiwum Państwowe). Znajdowały się tam mieszkania dla licznie odwiedzających hetmanową gości. Wtedy też powstało istniejące do dziś założenie architektoniczne zabudowy miasta – dotychczasowa droga dojazdowa do pałacu (obecnie ulica Asłanowicza) zakończona kolumną toskańską zwieńczoną krzyżem.
Na tyłach rezydencji księżna założyła ogród romantyczny nazwany „Aleksandrią”, który był wyrazem modnych wówczas dążeń do życia blisko natury. Kompozycja ogrodu z rozbudowanym systemem wodnym i różnorodnością pawilonów, nadawała temu miejscu niepowtarzalny urok. Sieć kanałów przecinająca park ze stawem zasilanym przez rzeczkę umożliwiała żeglugę. Do naszych czasów przetrwał tylko niewielki fragment tego pięknego ogrodu. Z 30 obiektów parkowych pozostał tylko jeden mostek i nieliczny, ale niezwykle cenny starodrzew – ponad dwustuletnie lipy, buki i graby.
Obok prac budowlanych księżna prowadziła ożywione życie towarzyskie. W krótkim czasie stworzyła w Siedlcach wspaniały ośrodek kultury dworskiej.
Jej wielką namiętnością był teatr. Z ogromną pasją przygotowywała przedstawienia. Założyła własny teatr, przeznaczając na jego potrzeby sale swego pałacu.
W dniach 20 – 25 lipca 1783 roku hetmanowa Ogińska gościła w swej rezydencji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, swojego ciotecznego brata. Gościła też Tadeusza Kościuszkę – naczelnika powstania, którego obdarowała cennym pierścieniem.
Księżna żywo reagowała na wydarzenia polityczne, którymi żyła wówczas Polska. Gdy Sejm Wielki uchwalił powiększenie liczby wojska, ofiarowała na ten cel znaczną sumę – 11000 złotych.
We wszystkich swych dobrach prowadziła też działalność filantropijną. W Siedlcach oprócz szpitala była też kuchnia dla ubogich, gdzie wydawano darmo obiady dla najuboższych. Aleksandra Ogińska słynęła z życzliwości i dobroci oraz dbałości o poddanych, interesowała się losem swych dworzan, nigdy nie była obojętna na zanoszone do niej prośby.
Zmarła 28 sierpnia 1798 roku na zapalenie płuc. Została pochowana w kaplicy, którą sama wcześniej kazała wybudować.
Pałac księżnej Aleksandry Ogińskiej
